Artykuły:

• M. RÓŻAŃSKI, S. STANO, A. GRAJCAR - Wpływ parametrów procesu lutospawania na strukturę i własności mechaniczne połączeń ze stali CPW 800. Część 1: Lutospawanie łukowe
• J. NOWACKI, A. SAJEK - Numeryczna symulacja cyklu cieplnego spawania hybrydowego PAW-MAG ulepszanych cieplnie stali AHSS
• J. CZUCHRYJ - Wpływ odstępu między łączonymi elementami na trwałość zmęczeniową złączy spawanych na podkładce stalowej
• P. LASKA - Zastosowanie aktywnej termografii do kontroli jakości zakładkowych połączeń spawanych laserowo
• B. ŁEŚKO – Badanie odporności na pękanie gorące metodą próby Transvarestraint - zautomatyzowane stanowisko specjalistyczne
• L. TUZ, K. PAŃCIKIEWICZ, Ł. RAKOCZY, Z. ŻUREK - Ocena mikrostruktury stopów niklu 600 i 617 po spawaniu łukowym
• А. V. MOLTASOV, P. N. TKACZ, S. I. MOTRUNICZ - Wpływ odkształceń plastycznych strefy bocznikowania na wielkość siły zginającej podczas zgrzewania doczołowego pierścieni
• A. SAWICKI, M. HALTOF - Odwzorowanie wpływu zaburzeń kolumny plazmowej na charakterystyki statyczne i dynamiczne łuku opisanego za pomocą zmodyfikowanego modelu Pentegowa. Cz. 2. Modelowanie wpływu szybkich zaburzeń na charakterystyki łuku elektrycznego
• G. M. GRIGORENKO, W. A. KOSTIN, W. W. GOŁOWKO, W. W. ŻUKOW - Specyfika wpływu nanocząstek na strukturę i własności spoin wysokowytrzymałych stali niskostopowych

Streszczenia

M. Różański, S. Stano, Adam Grajcar - Wpływ parametrów procesu lutospawania na strukturę i własności mechaniczne połączeń ze stali CPW 800. Część I - Lutospawanie łukowe

Redukcja masy własnej wyrobów odbywa jest obecnie poprzez zastępowanie dotychczas stosowanych materiałów konstrukcyjnych nowymi, o większych parametrach użytkowych. Duże właściwości mechaniczne elementów stalowych uzyskiwane są przede wszystkim na drodze precyzyjnej obróbki cieplnej po walcowaniu na zimno lub obróbki cieplno-mechanicznej, w przypadku wyrobów walcowanych na gorąco. Problematyka łączenia tych materiałów za pomocą metod spawalniczych związana jest z ich dużą wrażliwością na ostry cykl cieplny towarzyszący procesom spawalniczym. W artykule przedstawiono wyniki badań technologicznych wpływu procesu lutospawania łukowego na właściwości mechaniczne oraz strukturalne połączeń wielofazowej stali CPW 800.

J. Nowacki, A. Sajek - Numeryczna symulacja cyklu cieplnego spawania hybrydowego PAW-MAG ulepszanych cieplnie stali AHSS

Zbadano możliwość wyznaczania czasu t8/5 za pomocą metody elementów skończonych. Badaniom poddano modelowe złącze spawane metodą hybrydową PAW-MAG ulepszanych cieplnie stali AHSS S960QL. Porównano czas t8/5 dla charakterystycznych stref złącza przy stałej ilości wprowadzonego ciepła. Dostrzeżono istotne różnice w szybkości stygnięcia wynikające ze zróżnicowanej geometrii złącza i niesymetrycznej dystrybucji ciepła. Zdefiniowano możliwości metody elementów skończonych z zastosowaniem modelowania przestrzennego w badaniu historii cieplnej dowolnego obszaru złącza spawanego. W wyniku porównania analizowanego sposobu określania czasu t8/5 z tradycyjnymi metodami pomiarowymi i analitycznymi wykazano znacząca przewagę MES polegającą na dokładnej i całościowej indukcji cyklu w całym przekroju złącza w przeciwieństwie do eksperymentalnych metod stykowych i bezstykowych, które uśredniają pomiar na jego powierzchni lub tylko w osi spoiny. W aspekcie różnic w czasie t8/5 sięgających 1,5 s w obszarze złącza i bardzo wąskiego zakresu tolerancji wartości czasu stygnięcia stali AHSS ulepszanej cieplnie, uznano metodę elementów skończonych z zastosowaniem modelowania przestrzennego za niezbędne narzędzie do projektowania złączy spawanych stali AHSS.

J. Czuchryj - Wpływ odstępu między łączonymi elementami na trwałość zmęczeniową złączy spawanych na podkładce stalowej

Zgodnie z normą PN-EN ISO 9692-1, podczas wykonywania złączy spawanych na podkładce stalowej maksymalny odstęp między łączonymi elementami wynosi 15 mm. Zastosowanie odstępu większego niż normatywny byłoby, w niektórych przypadkach, technicznie uzasadnione. Z tego powodu podjęto badania, których celem było określenie wpływu odstępu między łączonymi elementami na trwałość eksploatacyjną tych złączy. Do badań przyjęto kryterium zmęczeniowe. W artykule opisano wyniki przeprowadzonych badań zmęczeniowych oraz sformułowane na ich podstawie wnioski.

P. Laska - Zastosowanie aktywnej termografii do kontroli jakości zakładkowych połączeń spawanych laserowo.

W artykule przedstawiono możliwości zastosowania termografii aktywnej jako nieniszczącej metody kontroli jakości zakładkowych połączeń spawanych blach stalowych. Scharakteryzowano metodologię badań, sposób wytworzenia połączeń próbnych oraz opisano nowoczesne stanowisko badawcze wdrażane w zakładzie, przy użyciu którego wykonano badania. Uzyskane obrazy termograficzne zostały poddane obróbce analizy obrazów w celu określenia maksymalnych różnic rozkładu „temperatury” w badanym złączu. W celu potwierdzenia analizy termogramów, połączenia przebadano metodą makroskopową w przekroju poprzecznym, zgodnie z aktualnymi normami. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono, że metoda opracowywana i wdrażana w firmie, może z powodzeniem zostać zastosowana do oceny jakościowej połączeń zakładkowych spawanych laserowo.

B. Łeśko – Badanie odporności na pękanie gorące metodą próby Transvarestraint - zautomatyzowane stanowisko specjalistyczne

Znaczenie próby Transvarestraint jako jednej z najbardziej wiarygodnych prób umożliwiającychy ocenę skłonności do pękania gorącego materiałów i spoin w warunkach wymuszonego odkształcenia służących ocenie skłonności stali i spoin do pęknięć krystalizacyjnych oraz potrzeby badawcze spowodowały, że w Instytucie Spawalnictwa zostało opracowane, skonstruowane, oprogramowane i wdrożone do praktyki badawczej zautomatyzowane specjalistyczne stanowisko do badań odporności na pękanie gorące tą metodą. W artykule przedstawiono budowę i sposób pracy tego nowoczesnego stanowiska. Przyjęte rozwiązania budowy i oprogramowania stanowiska implikują bardzo przyjazną dla badacza formę wprowadzania wszystkich danych, trajektorii ruchu głowicy spawalniczej, rejestrację danych i wyników pomiarów w postaci przygotowanej do wydruku oraz ich archiwizację. Zapewniona została również pełna powtarzalność przebiegu całego procesu technologicznego.

L. Tuz, K. Pańcikiewicz, Ł. Rakoczy, Z. Żurek - Ocena mikrostruktury stopów niklu 600 i 617 po spawaniu łukowym

Przedstawiono wyniki oceny mikrostruktury stopów niklu 600 i 617. Badane stopy w formie blach poddano działaniu łuku elektrycznego w metodzie TIG. Ocenie poddano mikrostrukturę obszaru wtopienia, strefy wpływu ciepła i materiału rodzimego przy wykorzystaniu mikroskopii świetlnej i skaningowej mikroskopii elektronowej. Wykonane badania ujawniły duże różnice w budowie strukturalnej obszaru wtopienia stopu 600 i 617 wynikającą z różnic składu chemicznego i występowania znacznej segregacji pierwiastków stopowych pomiędzy dendrytami i obszarami międzydendrytycznymi.

А. V. Moltasov, P. N. Tkacz, S. I. Motrunicz - Wpływ odkształceń plastycznych strefy bocznikowania na wielkość siły zginającej podczas zgrzewania doczołowego pierścieni

Artykuł dotyczy opracowania metody analitycznej obliczania siły stosowanej do zginania wyrobu w kształcie pierścienia podczas zgrzewania doczołowego z uwzględnieniem obecności odkształceń plastycznych w strefie bocznikowania. Zbadano reguły odkształcania sprężysto-plastycznego prętów krzywoliniowych w wyniku zginania oraz opracowano podstawy teoretyczne określania przemieszczeń w tych prętach. Uzyskano równania analityczne, który łączą wielkość siły zginania z przemieszczeniami ruchomych szczęk mocujących zgrzewarki, parametrami geometrycznymi i własnościami fizyko-mechanicznymi materiału zgrzewanego wyrobu pierścieniowego. Na przykładzie szeregu wręgów wykazano, że uwzględnienie odkształceń plastycznych posiada istotny wpływ na wielkość siły zginania. Wyniki obliczeń wielkości siły zginającej z zastosowaniem opracowanej metody analitycznej są zbieżne z wynikami obliczeń numerycznych. Za pomocą odpowiednich wzorów opisano granice obszarów sprężystych i plastycznych strefy bocznikowania przy jej zginaniu podczas zgrzewania doczołowego. Określono wielkość krytyczną siły zginającej, przy osiągnięciu której wymagany kształt geometryczny zgrzewanego wyrobu pierścieniowego zostaje zniekształcony.

A. Sawicki, M. Haltof - Odwzorowanie wpływu zaburzeń kolumny plazmowej na charakterystyki statyczne i dynamiczne łuku opisanego za pomocą zmodyfikowanego modelu Pentegowa. Cz. 2. Modelowanie wpływu szybkich zaburzeń na charakterystyki łuku elektrycznego

Przedstawiono uniwersalne funkcje aproksymujące charakterystyki quasi-statyczne łuku elektrycznego z nieokreślonym i określonym napięciem zapłonu. W tych aproksymacjach uwzględniono wpływ zaburzeń na kolumnę łuku. Następnie wykorzystano je do budowy zmodyfikowanego modelu matematycznego Pentegowa łuku o dużej i małej szybkości zmian zaburzeń. Do symulacji procesów w obwodzie z łukiem elektrycznym wykorzystano zmodyfikowany model Pentegowa z jedno- i dwuparametrowymi szybkimi zaburzeniami. Stwierdzono efektywność stosowania opracowanych modyfikacji modelu Pentegowa.

G.M. Grigorenko, W.A. Kostin, W.W. Gołowko, W.W. Żukow - Specyfika wpływu nanocząstek na strukturę i własności spoin wysokowytrzymałych stali niskostopowych

Przedstawiono wyniki badań struktury metalu spoin wysokowytrzymałej niskostopowej stali 14HGNDC, do roztopionego materiału której wprowadzano nanoproszkowe cząstki różnych związków trudno topliwych – tlenków, węglików i azotków (TiC, TiN, SiC, VC, NbC, TiO2, Al2O3, MgO, ZrO₂). Przeprowadzone badania wykazały efektywność zastosowania nanotlenków tytanu TiO₂ i cyrkonu ZrO₂, co pozwoliło zapewnić wysokie wartości własności mechanicznych metalu spoin (Rm -708 MPa i 621 MPa, KCV-20 - 60 J/сm² i 72,9 J/сm², a – 21 i 19%). Zastosowanie symulatora cykli cieplnych Gleeble 3800 pozwoliło na ustalenie zależności między temperaturowymi zakresami przemian, ilością składników strukturalnych i typem modyfikujących nanocząstek.