Spawanie łukowe elektrodą otuloną to najbardziej uniwersalna metoda ze wszystkich, jakie można wyróżnić w spawalnictwie. Wynika to m.in. z możliwości pracy w dowolnej pozycji i różnych warunkach, nawet pod wodą i na znacznej wysokości. Metoda MMA wykorzystuje elektrodę otuloną. Trzeba ją odpowiednio dobrać, aby spawanie przebiegło sprawnie. Jak to zrobić?

^{Zobacz Spawarki Paton w sklepie internetowym - https://paton.com.pl/}

Czym jest metoda MMA?

Metoda MMA, czyli spawanie łukowe elektrodą otuloną, znajduje zastosowanie przede wszystkim w branżach produkcyjnych, przemyśle stoczniowym oraz pracach instalacyjnych na budowie. Wykorzystuje się ją ponadto do prac hobbystycznych, w małych warsztatach oraz w czasie spawania w trudno dostępnych miejscach i warunkach polowych.

W metodzie MMA używa się elektrody otulonej, składającej się z metalowego rdzenia, który jest pokryty sprasowaną otuliną. Między jej końcem a spawanym materiałem wytwarza się łuk elektryczny. Jego zajarzenie ma charakter kontaktowy, co oznacza, że koniec elektrody dotyka spawanego materiału. Podczas spawania elektroda topi się, a łuk przenosi krople do płynnego jeziorka i w ten sposób tworzy się spoina. W porównaniu do innych metod spawania, takich jak MIG/MAG i TIG, w metodzie MMA elektroda ulega skróceniu. Spawacz w trakcie pracy musi ją dosuwać do spawanego materiału, aby móc utrzymać łuk o odpowiedniej długości.

Pod wpływem ciepła otulina elektrody topi się, wydzielając przy tym gazy. Ich zadaniem jest ochrona płynnego metalu przed wpływem atmosfery. Kiedy otulina krzepnie, na powierzchni jeziorka spawalniczego tworzy się żużel, który po ostygnięciu należy usunąć mechanicznie.

Elektrody otulone – rodzaje

Aby dobrać właściwą elektrodę otuloną do spawania metodą MMA, trzeba znać jej rodzaje. Cztery podstawowe to:

• zasadowe (B) - w otulinie znajdują się głównie węglany magnezu i wapnia, a także fluoryt. Elektrody te wyróżniają się plastycznością stopiwa oraz odpornością na zimne i gorące pękanie. Przed spawaniem trzeba je wysuszyć w temperaturze 300-350 st. C (przez 1, maksymalnie 3 godziny). Później elektrody można schować do specjalnego termosu, a jeśli są w nim dłużej niż 10 godzin, przed spawaniem będą wymagały ponownego suszenia;
• kwaśne (A) - otulina zawiera dużą ilość odtleniaczy i tlenków żelaza. To elektrody, które przeważnie nie wymagają suszenia, pod warunkiem, że nie ma na nich białych wykwitów, a podczas spawania łuk jarzy się stabilnie. Z ich pomocą można uzyskać spoiny o gładkim i płaskim licu;
• rutylowe (R) - w otulinie jest rutyl, żelazokrzem i żelazomangan. Elektrody mają uniwersalne zastosowanie, pozwalają uzyskać spoinę z licem o drobnej łuskowatości. Zwykle nie wymagają suszenia, ale jest to konieczne, gdy na elektrodzie widać białe wykwity, a przy spawaniu łuk jarzy się niestabilnie;
• celulozowe (C) - w otulinie znajduje się mączka drzewna, odtleniacze i celuloza (do 30%). Elektrody te nie wymagają suszenia przed użyciem, ponieważ zawartość wody wynosi 3% lub więcej.

Należy podkreślić, że są też inne rodzaje elektrod, które łączą w sobie właściwości tych wymienionych wyżej. Są to m.in. elektrody o otulinie rutylowo-celulozowej, rutylowo-kwaśnej oraz rutylowo-zasadowej.

Jak dobrać elektrodę otuloną do spawania metodą MMA?

Elektroda otulona powinna mieć właściwą średnicę. Dobiera się ją do grubości spawanego materiału:

• grubość od 1,5 do 2,5 mm - średnica 1,6 mm;
• grubość od 2,5 do 3,5 mm - średnica 2 mm;
• grubość od 3 do 5,5 mm - średnica 2,5 mm;
• grubość od 4 do 6,5 mm - średnica 3,2 mm;
• grubość od 6 do 9 mm - średnica 4 mm;
• grubość od 7,5 do 10 mm - średnica 5 mm;
• grubość od 9 do 12 mm - średnica 6 mm.

Średnica elektrody otulonej wpływa na gęstość prądu spawania, tym samym decyduje o głębokości wtopienia spoiny oraz jej kształcie. Trzeba również pamiętać o tym, że poszczególne rodzaje elektrod służą do spawania w różnych pozycjach i innym prądem:

• zasadowe - umożliwiają spawanie we wszystkich pozycjach (wyjątkiem jest pozycja pionowa z góry na dół), prądem stałym o dodatniej biegunowości;
• kwaśne - służą do spawania prądem stałym o ujemnej biegunowości i prądem przemiennym, w pozycjach: nabocznej, podolnej i przymusowych (w ograniczonym zakresie);
• rutylowe - również pozwalają na spawanie prądem stałym o ujemnej biegunowości i prądem przemiennym, ale w prawie wszystkich pozycjach, poza pionową z góry na dół;
• celulozowe - są przystosowane do spawania prądem stałym o dodatniej biegunowości i prądem przemiennym, we wszystkich pozycjach.