Artykuły:

• M. ŁOMOZIK, E. TURYK - Właściwości mechaniczne złączy spawanych stali S1100QL po wielokrotnym spawaniu naprawczym
• Z. MIRSKI, T. WOJDAT, A. MARGIELEWSKA - Lutospawanie w łączeniu różnoimiennych materiałów
• M. St. WĘGLOWSKI, J. MARCISZ, B. GARBARZ - Właściwości technologiczne i zastosowania wysokowęglowych stali nanobainitycznych
• J. GÓRKA, M. ŻUK - Spawanie naprawcze żeliwa sferoidalnego GJS 350-22 metodą MMA
• R. KRAWCZYK - Ocena skuteczności ośrodków sprzęgających o dużej gęstości w badaniach ultradźwiękowych
• J. PIKUŁA, M. St. WĘGLOWSKI, J. DWORAK, G. ZIOBRO, A. SZAFRON – Analiza numeryczna MES spawania laserowego elementów instalacji klimatyzacyjnej

Streszczenia

M. Łomozik, E. Turyk - Właściwości mechaniczne złączy spawanych stali S1100QL po wielokrotnym spawaniu naprawczym

Przedstawiono zastosowanie stali ulepszonych cieplnie o wysokiej wytrzymałości w różnych dziedzinach przemysłu oraz chronologiczny rozwój różnych gatunków tych stali. Scharakteryzowano proces napraw wadliwych fragmentów złączy spawanych, który wiąże się z usuwaniem tych fragmentów przy użyciu szlifowania, żłobienia lub obróbki skrawaniem, a następnie wykonaniem spoiny naprawczej. Niekiedy zachodzi konieczność ponownej lub nawet kilkakrotnej naprawy. Szczególnie istotny problem stanowi spawanie naprawcze stali o granicy plastyczności powyżej 700 MPa. W konstrukcjach ze stali wysokowytrzymałych potrzeba naprawy za pomocą usunięcia wady i wykonania ponownie złącza na odcinku wystąpienia wadliwości zachodzi przede wszystkim w przypadku stwierdzenia wad typu pęknięcia lub porowatość. Przedmiotem badań były złącza doczołowe płaskie stali ulepszonej cieplnie w gatunku S1100QL o grubości 18 mm, spawane metodą MAG przy użyciu drutu elektrodowego proszkowego o rdzeniu metalicznym (proces 138) w gatunku STEIN-MEGAFIL 1100 M. Wykonano trzy złącza spawane, tj. złącze produkcyjne oraz dwa złącza, które następnie poddano trzykrotnemu i czterokrotnemu spawaniu naprawczemu. Przedstawiono także metodykę i wyniki badań tych złączy, które obejmowały próby rozciągania próbek poprzecznych, badanie na zginanie poprzeczne, badanie udarności oraz badanie twardości.

Z. Mirski, T. Wojdat, A. Margielewska - Lutospawanie w łączeniu różnoimiennych materiałów

Przedstawiono problematykę związaną z procesem lutospawania i omówiono podstawowe metody stosowane powszechnie w przemyśle. Wskazano charakterystyczne cechy procesu, rodzaje najczęściej wytwarzanych w przemyśle złączy pod względem ich konstrukcji oraz nowoczesne metody lutospawania umożliwiające wykonanie złączy spełniających duże wymagania jakościowe. Oceniono możliwość zastosowania technologii lutospawania do naprawy odlewów wykonanych z różnych stopów odlewniczych. Omówiono obszary zastosowania złączy lutospawanych materiałów o zróżnicowanych właściwościach fizykochemicznych i mechanicznych. Przedstawiono wyniki badań metalograficznych oraz mechanicznych przykładowych złączy lutospawanych wykonanych na zrobotyzowanym stanowisku do lutospawania metodą CMT (Cold Metal Transfer).

M. St. Węglowski, J. Marcisz, B. Garbarz - Właściwości technologiczne i zastosowania wysokowęglowych stali nanobainitycznych

Stal należy do najczęściej stosowanych materiałów konstrukcyjnych i w zależności od składu chemicznego oraz obróbki cieplnej lub obróbki cieplno-plastycznej (termomechanicznej) charakteryzuje się różnymi typami mikrostruktury oraz różnym poziomem właściwości mechanicznych i użytkowych. W ostatnich latach nastąpił znaczny rozwój w zakresie projektowania składu chemicznego i technologii wytwarzania stali nanostrukturalnych. W artykule opisano sposoby wytwarzania stali nanostrukturalnych oraz przedstawiono charakterystyki wybranej klasy stali nanostrukturalnych - wysokowytrzymałych stali nanobainitycznych, w zakresie budowy mikrostrukturalnej oraz właściwości mechanicznych i użytkowych. W drugiej części artykułu podano obecne i perspektywiczne zastosowania wyrobów ze stali nanobanitycznych oraz podsumowano doniesienia literaturowe dotyczące technologii spawania tych stali.

J. Górka, M. Żuk - Spawanie naprawcze żeliwa sferoidalnego GJS 350-22 metodą MMA

Przedstawiono skutki procesu spawania naprawczego metodą MMA odlewów z żeliwa sferoidalnego GJS 350-22. Symulowane wady odlewnicze były wykonane poprzez proces mechaniczny (frezowanie), a spawanie naprawcze zostało przeprowadzone wytypowanymi spoiwami (spoiwo niskowęglowe, spoiwo austenityczne, stop Monela, spoiwo niklowe) metodą spawania ręcznego elektrodami otulonymi. Uzyskane spoiny naprawcze poddano: badaniom wizualnym, penetracyjnym, makro i mikrostruktury, pomiarom twardości oraz porównaniu barwy napoiny do barwy materiału rodzimego. Na podstawie badań określono wpływ procesu spawania naprawczego na zmiany strukturalne w obszarze SWC i skłonność do generowania pęknięć w tej strefie i w obszarze spoiny. Określono struktury spoin naprawczych oraz ich przydatność w naprawach odlewów żeliwnych. Przeprowadzone pomiary twardości potwierdziły efekty związane ze zmianami strukturalnymi wywołanymi procesem spawania naprawczego w SWC i w spoinach, a badania porównawcze dotyczące barwy spoiny i naprawionego żeliwa pozwoliły na wytypowanie spoiwa pozwalającego spełnić to kryterium. Przeprowadzone badania wykazały, że najlepsze własności spoin naprawczych pod względem zmian strukturalnych uzyskuje się w przypadku spoiw na osnowie niklu.

R. Krawczyk - Ocena skuteczności ośrodków sprzęgających o dużej gęstości w badaniach ultradźwiękowych

Przedstawiono analizę skuteczności sprzężenia akustycznego wymaganego w badaniach ultradźwiękowych kontaktowych. W analizie uwzględniono środki sprzęgające charakteryzujące się dużą gęstością mające na celu  jak najskuteczniejsze przeniesienie wiązki fal ultradźwiękowych z głowicy do elementu badanego. Badania przeprowadzono głowicą normalną fal podłużnych i kątową fal poprzecznych na próbkach wzorcowych nr 1 i 2 i specjalnych próbkach stalowych o różnych rodzajach powierzchni badania.

J. Pikuła, M. St. Węglowski, J. Dworak, G. Ziobro, A. Szafron – Analiza numeryczna MES spawania laserowego elementów instalacji klimatyzacyjnej

Przedstawiono opracowany model numeryczny procesu spawania wiązką laserową z zastosowaniem metody elementów skończonych. Celem modelowania było określenie wpływu warunków technologicznych procesów spawania laserowego elementów na dynamikę nagrzewania i temperaturę maksymalną łączonych elementów. Modelowanie numeryczne przeprowadzono przy wykorzystaniu oprogramowania SYSWELD. Elementami łączonymi była złączka i wężyk karbowany pierścieniowo ze stali odpornej na korozję w gatunku 316L i 304.